Wednesday, December 30, 2009

Rob Marshall's Nine


Τι ωθεί, αλήθεια, τον καλλιτέχνη στη δημιουργία; Είναι η διαφορετική οπτική του στα πράγματα; Η ματαιόδοξη ανάγκη του για υστεροφημία; Η αβάσταχτη θλίψη του για την πεζότητα που καθημερινά αντικρίζει; Μήπως όλ’ αυτά μαζί; Ή μήπως και κάτι άλλο...κάτι που υπερβαίνει την κοινή νοημοσύνη και την πρακτική σκέψη της μάζας;

Ο καλλιτέχνης δημιουργεί, ωθούμενος από την αδήριτη, σχεδόν υποσυνείδητη ανάγκη του να υπερβεί την ανυπαρξία. Μεταστοιχειώνει τον θάνατο σε έρωτα χρησιμοποιώντας τέχνη.

Πόσες φορές στον άνισο αγώνα του γλιστράει, πέφτει. Πόσες φορές ξανασηκώνεται; (Αυτό δεν είναι το κριτήριο για την αξιολόγηση του καλλιτέχνη;)

Κατευθύνεται από την ίδια του τη φαντασία. Από το όνειρο, από το πάθος. Ο στόχος γίνεται σκοπός. Το ανικανοποίητο της φύσης του που τον οδηγεί στη δημιουργία, τον στοιχειώνει. Τον εκτρέπει σε άλλες οδούς. Σε μονοπάτια ηδονής και αυταρέσκειας. Τώρα είναι επείγουσα η ανάγκη να νικήσει τον δικό του θάνατο. Και είναι το ίδιο απαιτητική και δίκαια με την ευθύνη του για τη λύτρωση του κόσμου.

Δίψα για ζωή. Απληστία ευλογημένη και καταραμένη συνάμα. Τα πρόσωπα συγχέονται, αναμειγνύονται, παύουν να έχουν σημασία. Κάθε βράδυ χρειάζεται να είναι άλλη η πηγή της αθανασίας. Δεν είναι απλά ζήτημα αυτοεπιβεβαίωσης. Είναι όρος επιβίωσης. Η τέχνη είναι η θυσία του δημιουργού. Ο Όσκαρ Ουάιλντ λέει πως κάθε πορτραίτο που ζωγραφίζεται με συναίσθημα είναι πορτραίτο του καλλιτέχνη και όχι του μοντέλου. Του καλλιτέχνη που βυθισμένος στον κυκεώνα των συναισθημάτων συγκρούεται με την ηθική της κοινωνίας. Δηλαδή με την υποκρισία της αναγκαιότητας.

Και παραδίνεται στο εφήμερο. Βυθίζεται στην πλάνη. Συνουσιάζεται με το Λάθος.

Έως ότου η δίνη της σύγκρουσης παρασύρει το είναι του. Μέχρι να διακυβευτεί το υπέρτατο ιδανικό. Αυτό που αγαπά. Όταν νοιώθει ότι το χάνει επανέρχεται. Κι αυτό δεν είναι παραίτηση, συμβιβασμός, οπισθοχώρηση. Είναι κατάθεση ψυχής. Δεν μπορεί ν’ απαιτήσει από κανέναν κατανόηση. Ούτε από το πρόσωπο που λατρεύει. Καλλιτέχνης σημαίνει μοναξιά. Και πόνος. Και θλίψη. Και πάνω απ’ όλα Έρωτας. Κι αυτό είναι πάρα πολύ για όλους τους άλλους.

Άδικα αναζητάμε ένα σενάριο. Το σενάριο είναι η ίδια μας η ζωή. Όσο απαξιωτικά κι αν μας το χρεώνουν οι άλλοι, αυτό είναι το ίδιον. Το άλλο. Αυτό για το οποίο γινόμαστε αξιολάτρευτοι. Πληγώνει, αλλά και ζωοδοτεί. Σκοτεινιάζει και φωτίζει ταυτόχρονα. Είναι πληγή που αναβλύζει νέκταρ. Έστω κι αν κάποτε γίνεται τάφος. Και μας εξουθενώνει. Όταν το όραμα γυρίζει την πλάτη απαυδισμένο και μας εγκαταλείπει. Για πάντα.

Έτσι κι αλλιώς η αφοσίωση στο αγαπημένο είναι αυτονόητη. Η προσωπική θυσία του καλλιτέχνη για το υπέρτατο δεδομένη. Και η δημιουργία συνεχίζεται επ’ άπειρον...