Tuesday, November 24, 2009

ΥΠΟ ΤΟ ΒΑΡΟΣ


Είναι κάτι τόποι, άβατοι από ανθρώπινα πόδια. Σκοτεινοί και παγεροί με πυκνή, άγρια βλάστηση. Τα υπερμεγέθη φυτά σχηματίζουν τρομακτικούς λαβύρινθους, όπου χάνεται ακόμη και το φως, ο ήχος, ο άνεμος. Και γύρω έλη, επικίνδυνα βαθιά έλη, που δε φαίνονται με την πρώτη και μπορείς από τη μια στιγμή στην άλλη να χαθείς από προσώπου γης και να μη σε βρει ποτέ, ποτέ ξανά κανείς.
Σε κάποια υγρά υπόγεια, όπου ουρλιάζουν νηστικά, κακοποιημένα παιδιά. Σε υπόλευκες αυλές, που φωλιάζει η πείνα πίσω από κάθε δέντρο. Σε τσιμεντένια σπίτια που κρύβεται η δυστυχία μέσα σε κάθε κούφωμα, σε κάθε τούβλο.
Ανοίγεις μεγάλα τα μάτια σου και τους ονειρεύεσαι. Στο στόμα σου έχει κοκαλώσει μια άηχη κραυγή. Κι αυτά τα δάκρυα που ζεστά κυλάνε στα μάγουλά σου δεν είναι ο θυμός που θεριεύει μέσα σου και αναζητά μια κάποια διέξοδο. Είναι απλά ένα απεγνωσμένο παράπονο που δεν έχει φωνή, που δεν έχει λέξεις, δεν έχει αιτία κι αφορμή. Δανείζεται το σχήμα των δακρύων σου και κυλάει γιατί αν μείνει εντός θα σε πνίξει. Θα σε κατασπαράξει τρώγοντας τα σωθικά σου, τα κόκαλά σου, τα όνειρα και τις επιθυμίες σου.
Δανείζεσαι και συ, σχήματα της μοναξιάς, απόκοσμα σύμβολα της ερήμωσης, εικόνες ξεθωριασμένες από χορταριασμένα σκαλιά κι εγκαταλελειμμένα κελάρια. Σηκώνεις το βάρος στους ώμους και κάνεις να πατήσεις στα πόδια σου. Ένα βήμα και πέφτεις. Και ξανά...ένα βήμα και πέφτεις...
Στέκεσαι μετά ανάσκελα, μέσα στην παγωμένη νύχτα του Νοέμβρη και κοιτάς στην καθαρή ατμόσφαιρα τ’ αστέρια. Σου φαίνονται τόσο όμοια μ’ εκείνα των παιδικών σου χρόνων μόνον που τώρα είναι λίγο πιο μακρινά. Λίγο πιο αχνά. Λίγο πιο μόνα...
Ύστερα θα σηκωθείς αργά-αργά καταβάλλοντας άλλη μια γενναία προσπάθεια. Θα κάνεις πάλι ένα βήμα...και θα πέσεις...

Sunday, November 1, 2009

Ψυχή Βαθιά

Η νέα ταινία του Παντελή Βούλγαρη Ψυχή Βαθιά, που προβάλλεται αυτές τις ημέρες στους κινηματογράφους, είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για να περιηγηθούν στο τραγικό κλίμα του εμφυλίου όλοι εκείνοι που η λογοκριμένη εκατέρωθεν εκπαίδευση φρόντισε να ευνουχίσει ιστορικά στο όνομα μιας κακώς εννοούμενης λήθης του παρελθόντος και συνάμα εθνικής συμφιλίωσης. Σα να μπορεί να υπάρξει συμφιλίωση μέσα από τη λήθη...
Με τη στάση τους αυτή οι μετέπειτα κυβερνήσεις –δεξιές και αριστερές- το μόνο που κατάφεραν ήταν να σπρώξουν τα ιστορικά γεγονότα κάτω από το χαλί της υποκρισίας και να ακρωτηριάσουν τις νεώτερες γενιές στερώντας τους το δικαίωμα να αναλύσουν τις αιτίες, τις αφορμές και τα αποτελέσματα ενός μάταιου εμφύλιου αιματοκυλίσματος.
Στη γενική άγνοια ή σύγχυση που επικρατεί σήμερα σε σχέση με την σκοτεινή εκείνη περίοδο της ελληνικής ιστορίας η ταινία του Παντελή Βούλγαρη έρχεται να συμβάλλει στην αποκάλυψη των πραγματικών γεγονότων, στην υπόδειξη των ξένων συμφερόντων που υποκίνησαν τη σφαγή και στην κατάδειξη της ακρότητας στην οποία μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη φύση όταν στερείται κοινωνικής μόρφωσης και αυτοτελούς, αδογμάτιστης κρίσης.
Δίχως μεροληψία, χωρίς στείρους μελοδραματισμούς –παρά τις ιδιαίτερα σκληρές σκηνές- ο Βούλγαρης καταφέρνει να φωτίσει μέσα από το προσωπικό δράμα δυο αδερφών που βρέθηκαν και πολέμησαν σε αντίθετα στρατόπεδα, το γενικό εθνικό δράμα ενός λαού που από την υποδούλωσή του στους Ρωμαίους και μετά, δεν κατάφερε ποτέ να αποκτήσει εθνική ανεξαρτησία, αυτοτελή κρατική οντότητα, εν τέλει εθνική συνείδηση.

Άλλη μια συγκλονιστική κατάθεση από τον σπουδαίο μας σκηνοθέτη.