Το Απερίγραπτο

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες μας διαβεβαιώνει ότι όποιος θέλει να δει το πιο ωραίο τοπίο του κόσμου, δεν έχει παρά ν’ ανέβει στην κορυφή του Πύργου της Νίκης στο Τσιτόρ. Ωστόσο, εγώ –και παρ’ ότι δεν είχα την ευκαιρία ως τώρα να δοκιμάσω την αξιοπιστία του συγγραφέα, θα μπορούσα να τον αντικρούσω λέγοντας, ότι το πιο όμορφο τοπίο του κόσμου θα το αντικρίσει κανείς σκαρφαλώνοντας σε μια κορυφή του κάστρου της Μονεμβασίας. Σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο, στα νοτιοδυτικά, όπου τα μεσαιωνικά τείχη έχουν γκρεμιστεί από τις κανονιές πειρατών, αποκαλύπτεται το πιο άγριο και συνάμα συναρπαστικό τοπίο που έχει ποτέ ειδωθεί από ανθρώπινα μάτια.

Ιδίως τις νύχτες με πανσέληνο η εικόνα τούτη, μοιάζει με καμβά που ξεφεύγει από τις συνηθισμένες ανθρώπινες εικαστικές αναπαραστάσεις και, καθώς τυλίγεται σε παραμυθένιους ατμούς που ασημίζουν από τη λάμψη του φεγγαριού αποκαλύπτει μια σχεδόν ονειρική, απόκοσμη θέα.

Εκεί ακριβώς –λένε οι παλαιότεροι- εμφανιζόταν κάποτε, το πιο τρομερό και παράξενο πλάσμα που έχει ποτέ αναφερθεί στην ανθρώπινη μυθιστορία. Αναδυόταν από το πέλαγος, πάντα τις νύχτες με πανσέληνο και όποιος είχε την ατυχία να το αντικρίσει στην καλύτερη περίπτωση παρέλυε εντελώς για αρκετές ημέρες ενώ δεν ήσαν και λίγοι εκείνοι που είχαν αποχαιρετήσει τον μάταιο τούτο κόσμο μετά από μια τέτοια συνάντηση. Κι αυτοί όμως που κατάφερναν να ξεπεράσουν το σοκ έχαναν σε μεγάλο βαθμό τα λογικά τους και κυκλοφορούσαν μισότρελοι για όλη την υπόλοιπη ζωή τους.

Αυτός είναι ο λόγος που δεν έχουμε καμιά απολύτως αξιόπιστη περιγραφή του θηρίου. Άλλοι ισχυρίζονταν πως είχε κεφάλι τράγου και πως από την κορυφή της κεφαλής ξεπηδούσαν άγρια φίδια. Κάποιοι πάλι, ορκίζονταν ότι το τέρας ήταν ανθρωπόμορφο, αλλά από τους κροτάφους του φύτρωναν δυο τεράστια κέρατα που γυάλιζαν τρομακτικά στο σεληνόφως. Ένας μάλιστα από τους αυτόπτες, πρώην ιερέας, ορκίστηκε ότι το τέρας είχε τη μορφή του αρχαίου δαίμονα Λεβιάθαν, όπως το είχε δει μικρός σε κάποιο θρησκευτικό βιβλίο, και πως τα δόντια του ήταν τόσο μεγάλα και κοφτερά που θα μπορούσε με μια δαγκωνιά να κόψει τον βράχο στα δυο.

Επειδή καμιά από τις μαρτυρίες δεν μπορούσε να εκληφθεί ως αντικειμενική και αξιόπιστη, οι ντόπιοι χαρακτήριζαν το πλάσμα αυτό ως ‘απερίγραπτο’ υπονοώντας τόσο το ίδιο όσο και τον άφατο τρόμο που προκαλούσε η εμφάνισή του.

Ωστόσο όλοι οι μάρτυρες συμφωνούσαν στα εξής: ότι ήταν γιγαντιαίο σε μέγεθος και πως η ανάδυση του συνοδευόταν από έναν υπόκωφο, ανατριχιαστικό συριγμό όπως ο ήχος του φιδιού όταν παρακολουθεί το θύμα του.

Με τα χρόνια το επίθετο ‘απερίγραπτο’ έφτασε να αποτελεί το πιο σύνηθες από τα παράδοξα ονόματα που χρησιμοποιούσαν για το πλάσμα. Αναφερόταν επίσης, ως ‘δρακόφιδο’, ‘σαιτάνης’ και ‘φεγγαρόφιδο’.

Ο έγκριτος λαογράφος, Γεώργιος Δράκος, στο δυσεύρετο πλέον βιβλίο του ‘Παραδόσεις και Θρύλοι της Λακωνίας’ (Αθήναι, 1888), αναφέρεται εκτεταμένα στο πλάσμα και τις σχετικές μ’ αυτό λαϊκές παραδόσεις. Ο ίδιος εικάζει ότι επρόκειτο για οφθαλμαπάτη που δημιουργούσαν οι ατμοί της θάλασσας καθώς φωτίζονταν από το φως της Σελήνης. Άποψη πάντως, που καθόλου δεν συμμερίζονταν οι κάτοικοι της περιοχής.

Μολονότι οι θρύλοι που συνοδεύουν την ύπαρξη του τέρατος χάνονται στην αχλή του χρόνου κανένας –τουλάχιστον απ’ όσο γνωρίζουμε- δεν μπόρεσε να το δει τα τελευταία 60 χρόνια και ο τελευταίος που ισχυρίστηκε ότι το αντάμωσε, αποχαιρέτησε τον μάταιο τούτο κόσμο εδώ και μια εικοσαετία περίπου.

Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι το θηρίο βρίσκεται ακόμη στα βάθη του σκοτεινού πελάγους, αλλά η ανάπτυξη του τουρισμού που μετέτρεψε το μέρος σε πολυσύχναστο ταξιδιωτικό προορισμό, προκάλεσε τη διακοπή των τακτικών αναδύσεων του, καθώς το ίδιο δε θα ήθελε, ‘ασφαλώς’, να μετατραπεί σε τουριστική ατραξιόν.